Begej kao septička jama
04.09.2012
ZRENJANIN – Mnogobrojni učesnici “Vesele begejske regate”, koji su minulog vikenda sa pedesetak plovila obišli sva mesta smeštena uz reku od njenog ulaska u Srbiju (kod Srpskog Itebeja), do prevodnice Klek, još jednom su ukazali na problem zagađenosti ovog vodotoka.
Organizatori regate, iz žitištanskog ekološkog udruženja “Begej Sveti Đurađ” i Asocijacije za razvoj ove opštine, uz pomoć aktivista prikupljali su otpad iz vode i na pojedinim mestima puštali mlađ šarana. Ali teško da će poruke učesnika regate stići do nadležnih, jer već godinama pokrajinski, ali i republički organi slabo mare za jadno i tužno stanje Begeja.
Pogrešno se Begej naziva rekom, jer je to kanal i tako je kategorizovan u zvaničnim vodotocima Srbije. Dužina mu je 120 kilometara, započinje kod rumunskog grada Temišvara, a kroz našu zemlju protiče u dužini od 75 kilometara i završava u Tisi. Prosečna dubina kanala je 2,5 metara, a širina 30.
Od 1760. kanal je postao važan plovni put između Temišvara i Dunava, a uspešna plovidba organizovana je sve do 1958. Tada je zbog političko-ekonomske situacije u regionu zatvoren za brodove. Pretvoren je, manje-više, u običan kanal za ispuštanje (neprerađenih) otpadnih voda, te za sakupljanje viška površinskih voda. Zbog strogih propisa EU, rumunska strana dosta je učinila na zaštiti Begeja. Kod nas je on bukvalno pretvoren u otvoreni kanalizacioni sistem! A zapušteno rastinje smanjilo je brzinu proticanja vode i povećalo stopu taloženja mulja.
Istraživanje Centra izvrsnosti za hemiju okoline i procenu rizka (CECRA), kojim je rukovodio ugledni naučnik sa Univerziteta u Novom Sadu profesor dr Božo Dalmacija, pokazalo je da Begej ima veoma zagađen sediment, naročito teškim metalima, a registrovana je čak i radioaktivnost! Najveći problem kanala jeste taj što on decenijama nije očišćen, zbog čega je praktično onemogućena plovidba većim brodovima.
Izvor: http://www.ekologija.rs/begej-kao-septicka-jama
