AC SRB - Sprovođenje Arhuske konvencije u Srbiji - iskustva i naredni koraci
22.08.2013
U Beogradu je u sredu, 21. avgusta 2013. godine, organizovana konferencija koja predstavlja završnu aktivnost u okviru projekta „Arhus kampanja 2013“ realizovanog od strane Mreže Arhus centara Srbije uz podršku Ambasade Savezne Republike Nemačke i Misije OEBS u Srbiji u periodu od juna do avgusta ove godine.
Na skupu su predstavljeni rezultati aktivnosti sprovedenih u okviru projekata u 20 gradova širom Srbije, utvrđeno stanje na terenu u pogledu dostupnosti informacija iz oblasti životne sredine, učešća građana u donošenju odluka i prava na pravnu zaštitu u pitanjima vezanim za životnu sredinu, kao i preporuke i naredni koraci koji bi se trebali preduzeti za unapređenje primene Arhuske konvencije u Republici Srbiji.
Skup su pozdravili Jan Lueneburga, šef Odeljenja za demokratizaciju, Misije OEBS u Srbiji, Hranislav Stojkovića, pomoćnik ministra u Ministarstvu energetike, razvoja i zaštite životne sredine, te predstavnik Ambasade Nemačke u Beogradu. Tatjana Đurković, iz OEBS-a je predstavila celokupan projekat, posle čega je usledilo prezentovanje postignutih rezultata. Iz Arhus centra Kragujevca izveštaj je podneo, Srđan Matović, iz Novog Sada, Darija Šajin, a iz Niša, Sonja Popović.
Ljubinka Kaluđerović, iz Odbora za zaštitu životne sredine Stalne konferencije gradova i opština i Mirko Popović, iz Beogradske otvorene škole su imali priliku da predstave svoje angažovanje na primeni Arhuske konvencije uz mogućnost uspostavljanja saradnje sa Mrežom Arhus centara Srbije.
O utiscima, zaključcima i predlozima koji su proistekli iz projektnih aktivnosti Regionalnog Arhus centra Subotica, prisutne je izvestila, Snježana Mitrović. U nastavku se možete informisati o njima, a celokupan tv prenos konferencije je dostupan na http://www.webtv.rs/play/58505/sprovodjenje-arhuske-konvencije-u-srbiji---iskustva-i-naredni-koraci
Zaključci i preporuke sa skupova koje je ogranizovao Regionalni Arhus centar Subotica Okrugli sto, Palić, 6. juli 2013. Mreža Arhus centara Srbije, odnosno Arhus centri, treba da:
• budu spona između lokalnih samouprava i građana u segmentu rešavanja ekoloških problema, a posebno u animiranju da učestvuju u javnim raspravama koje bi se organizovale u Arhus centrima;
• utiču na uspostavljanje bolje međusektorske saradnje unutar samih gradskih, odnosno opštinskih uprava, te da se u svakoj službi odredi kontakt osoba;
• zahteva materijale pre skupštinskog zasedanja i sa odbornicima razmatra najbolja rešenja u cilju donošenja adekvatnih odluka;
• iskoristi moć medija, te obezbedi neophodnu stručnu pomoći novinarima i edukuju ih. Sastanak Saveta Severnobačkog okruga u Subotici, 25. juli 2013.:
• Pokrenuta inicijativa za formiranjem neformalnog operativnog tela čiji bi članovi bili: predstavnici RAC SU i Severnobačkog okruga, te stručni saradnici GU Subotica i opština Bačka Topola i Mali Iđoš;
• Izveštaj sa pregledom stanja, probleme na koje nailaze i predlozima šta treba da se uraditi na jačanju kapaciteta organizacionih jedinica za zaštitu životne sredine, posebno u cilju adekvatne primene zakonskih akata;
• Publikacija “Kvalitet stanja životne sredine Severnobačkog okruga u 2013. godini”
Sastanci u lokalnim samoupravama: Kikinda (30. juli), Zrenjanin (31. juli), Šabac (15. juli) i Sombor (19. juli):
Zaključci i preporuke:
• Stučni saradnici u lokalnim samoupravama izuzetno zainteresovani i spremni za unapređivanje međusobne saradnje na uspostavljanju što boljih uslova za implementaciju zakonske regulative;
• Arhus centri se moraju angažovati na jačanju kapaciteta organizacionih jedinica lokalnih samouprava koje se bave zaštitom životne sredine, jer čelnici, odnosno nosioci vlasti, zaštitu životne sredine stavljaju na marginu, a upravo je nezadovoljstvo građana najviše vidljivo u ovoj oblasti.
• Arhus centri se moraju angažovati na uspostavljanju bolje i konstruktivnije saradnje lokalnih samouprava sa republičkim resornim ministarstvom i pokrajinskim sekretarijetom, naročito u tumačenju zakona, ali i u proceduri njihove izrade;
• Inicirati održavanje sastanka predstavnika lokalnih samouprava i resornog ministarstva pod okriljem OEBS-a u cilju sagledavanja problema u radu i utvrđivanje prioriteta, posebno u odnosu sa građanima i primeni Zakona o Arhuskoj konvenciji;
• Arhus centri se sa lokalnom samoupravom posebno moraju angažovati na informisanju građana (preko medija ili javnih kampanja „od vrata do vrata“, sa mesnim zajednicama, javne rasprave u AC i sl.) od momenta kada su razni planovi i dokumenta na javnom uvidu, do dobijanja lokacijskih i građevinskih dozvola, te davanja saglasnosti na studije o proceni uticaja na životnu sredinu i s tim u vezi izraditi Vodič za pribavljanje dokumentacije;
• Od svih oblasti, upravljanje otpadom treba da bude jedan od prioriteta;
• Pružiće pomoć AC SU u povezivanju sa gradovima i opštinama Severnobanatskog okruga, ali pod uslovom da se uspostavi kontinuirana saradnja, a ne samo „ad hoc“ preko projekata;
ZAKLJUČCI I PREPORUKE MREŽE ARHUS CENTARA SRBIJE
Arhuska konvencija se u većoj ili manjoj meri sprovodi u jedinicama lokalne samouprave u Srbiji obuhvaćenih projektom Arhus karavan 2013. Javnost nije dovoljno upoznata sa pojmom Arhuske konvencije, kao ni sa pravima i obavezama koje prostiču iz Konvencije. Postoje brojni potencijalni partneri Mreže Arhus centara Srbije počev od državnih institucija, organizacija civilnog društva, stručne i zainteresovane javnosti. U tom smislu, Mreža Arhus centara Srbije će aktivno raditi na:
1. Zagovaranju primene Arhuske konvencije na lokalnom nivou, putem uvođenja i implementacije modela pravnih akata (zeleni savet, zelena skupštinska stolica, zeleni zaštitnik građana);
2. Izgradnji partnerstva na lokalnom, pokrajinskom i državnom nivou u cilju sprovođenja sve tri grupe pravila Arhuske konvencije;
3. Regionalnom povezivanju radi unapređenja sprovođenja Arhuske konvencije u prekograničnom kontekstu;
4. Jačanju kanala komunikacije između institucija i građana na pitanjima primene ekološke regulative;
5. Formiranju portala “Arhus Srbija” radi informisanja javnosti i ranog uključivanja u procesu donošenja odluka;
6. Dobijanju podrške od Ministarstva energetike, razvoja i životne sredine i Sekretarijata za izgradnju, prostorno planiranje i životnu sredinu Vlade AP Vojvodine za jačanje kapaciteta Arhus centara u Srbiji;
7. Promovisati Arhusku konvenciju u javnosti, a naročito raditi na senzibilizaciji medija u cilju pružanja veće podrške u radu Arhus centara i Mreže ARHUSSRB;
8. Povezivanju sa Mrežom EKO poverenika Stalne konferencije gradova i opština;
9. Nastavku plodne saradnje sa Misijom OEBS u Srbiji.
