AC SU - Izveštaj o realizovanim aktivnostima RAC
09.10.2013
Na inicijativu resornog ministarstva, RAC SU se uključio u postupak izrade drugog nacionalnog Izveštaja o sprovođenju Arhuske konvencije u Srbiji. U nastavku teksta Vam dostavljamo izveštaj o realizovanim aktivnostima RAC SU u periodu od 2011. do 2013. godine.
Izveštaj o realizovanim aktivnostima Regionalnog Arhus centra Subotica
od 2011. do 2013. godine
Potpisivanjem Memoranduma o saradnji između resornog ministarstva, Gradske uprave i Otvorenog univerziteta u Subotici je 2011. godine osnovan Regionalni Arhus centar Subotica čije aktivnosti su usmerene na područje Severnobačkog i Severnobanatskog okruga.
Aktivnosti:
- Samostalno ili sa drugima (kao što su ministarstva, Gradska uprava ili udruženja građana, OEBS) organizovano je više od 20 raznih skupova, od okruglih stolova i debata, do prezentacija na različite ekološke teme, među kojima i Strategija za primenu Arhuske konvencije”.
- Održano je više od 20 edukativih seminare i predavanja za više od 400 polaznika različitih ciljnih grupa (predstavnici lokalnih samouprava, ekoloških organizacija, građani, stručna javnost, novinari, studenti, srednjoškolci itd.) na temu primene Arhuske konvencije u Srbiji.
- Organizovali ili učestvovali na desetak javnih rasprava, posebno o Studijama o proceni uticaja objekata na životnu sredinu i o tome obaveštavali javnost. Takođe, su organizovane javne rasprave na razna dokumenta poput Strategije lokalnog održivog razvoja Subotice (SLOR) ili Zakona o GMO, na koje su pozivani građani i stručna javnost da učestvuju u donošenju odluka.
- Jedan od najvažnijih zadataka jeste rešavanje ekoloških problema građana koji se obraćaju telefonom, pismenim putem ili dolaskom direktno u centar u određenim terminima o kojima su obaveštavaju putem Interneta ili medija. U protekle nepune tri godine od 58 prijavljenih slučajeva, njih 18 (31%) je rešio Arhus centar, na 22 (38%) se uspešno angažovao Kontakt centar 024 u lokalnoj samoupravi kojima je prosleđeno, dok su preostalih 18 (31%) još uvek nerešeni.
- Posebna pažnja se poklanja izdavaštvu, pa su osim informativnog materijala (lifleta), uz podršku Ministarstva energetike, razvoja i zaštite životne sredine i Grada Subotice štampali: “Vodič za primenu Arhuske konvencije” i publikacije “Kvalitet stanja životne sredine u Subotici u 2011. godini” i “Kvalitet stanja životne sredine u Severnobačkom okrugu za 2012. godinu”. Građanima je na raspolaganju biblioteka sa više od 200 ekoloških naslova koju najviše koriste studenti. Imajući u vidu višenacionalnu sredinu, sve se objavljuje dvojezično, na srpskom i mađarskom jeziku.
- U kontinuitetu se štampaju ili u elektronskoj formi postavljaju na sajtove Grada Subotice i Arhus centra, ekološke novine “HORIZONTI” u kojima se javnost obaveštava o radu Arhus centra.
- Lokalni mediji su spoznali značaj primene Arhuske konvencije, te u kontinuitetu prate rad Arhus centra koji, kad je u mogućnosti preko projekata, delimično finansira objavljivanje informacija o svom radu (učešće u ekološkim emisijama, emitovanje radio i tv spotova i sl.).
- Posebno izdvajamo angažovanje mladih volontera u javnim kampanjama na popularizaciji konvencije na raznim manifestacijama, ali i u “eko-patrolama” kada obilaze grad i prijavljuju divlje deponije, te u akciji „Od vrata do vrata“ pozivajući građane na razvrstavnje reciklabilnog otpada.
Najvažniji postignuti rezultati:
- Lobiranjem kod gradonačelnika, planirane aktivnosti na sanaciji Palićkog i Ludaškog jezera, su preusmerene, te je sprečeno ulaganje značajnih finansijskih sredstava na projekat kojim se ne bi rešio jedan od najvećih ekoloških problema u Srbiji.
- Učestvovali u izradi Platforme za unapređenje ekološkog statusa Palićkog jezera i njegove okoline;
- Predstavnik Regionalnog Arhus centra Subotica ima mogućnost učešća na Odboru za zaštitu životne sredine Narodne skupštine Republike Srbije u kojem je uvedena „zelena stolica“.
- Predstavnik Regionalnog Arhus centra Subotica je član radne grupe za zaštitu životne sredine Nacionalnog konventa o Evropskoj uniji u Srbiji Evropskog pokreta u Srbiji.
- Lobiranjem kod načelnika, inicirano formiranje neformalnog radnog tela za zaštitu životne sredine u Severnobačkom okrugu čiji članovi bi, osim predstavnika lokalnih samouprava Subotice, Bačke Topole i Malog Iđoša, bili i iz Regionalnog Arhus centra. Cilj je da se zajedničkim delovanjem obezbede uslovi za primenu zakona iz ove oblasti (posebno Zakona o Arhuskoj konvenciji) da bi se poboljšao kvalitet življenja građana.
- Arhus centar okuplja ekološke organizacije oba okruga u cilju zajedničkog delovanja, a najvažnije je pokretanje inicijative, zajedno sa Ekološkim pokretom Odžaka, za izmenom Uredbe o sredstvima za podsticanje programa ili nedostajućeg dela sredstava za finansiranje programa od javnog interesa koje realizuju udruženja.
- Arhus centar Subotica, Udruženje TERRA’S i CEKOR, su podneli inicijativu za Deklaraciju “Grad Subotica bez GMO”, koja je u Skupštini grada usvojena 2013. godine.
Projekat: “Arhus kampanja (karavan) 2013.”
Projekat “Arhus kampanja (karavan) 2013.” je realizovan u saradnji sa OEBS-om, Misija u Srbiji, a uz podršku Ambasade Savezne Republike Nemačke u Beogradu, koji je započet formiranjem “Mreže Arhus centara Srbije”. Umreženost služi kao platforma za koordinaciju saradnje između četiri Arhus centra u Srbiji, a to su Kragujevac, Subotica, Novi Sad i Niš, koji su potpisali Memorandum o saradnji.
Aktivnosti:
-“Arhus karavan” je prošao kroz 20 gradova i opština širom Srbije. Javna kampanja je sprovedena u centrima gradova gde su volonteri delili propagandne materijale i informisali građane o o mogućnostima koje im pruža Zakon o Arhuskoj konvenciji u poboljšanju kvaliteta njihovog življenja. Opšti je utisak da su građani slabo informisani o ovoj konvenciji što navodi na potrebu za nastavkom rada u ovoj oblasti. Održani su i sastanci sa stručnim saradnicima i donosiocima odluka u lokalnim samoupravama, a ocena je da su zainteresovani za primenu konvencije, ali im treba dodatna edukacija.
- Izdata brošura sa osnovnim podacima o Arhus centrima.
-Organizovana su 4 okrugla stola u gradovima gde su Arhus centri (Kragujevac, Subotica, Novi Sad i Niš) na kojima je više od 100 učesnika razgovaralo na temu uloge Arhus centara u implementaciji konvencije. Iskazana im je podrška sa konkretnim predlozima za rad.
Izveštaj sačinila: Snježana Mitrović
