Javna rasprava povodom predloga zaštite SP "Prerasti u kanjonu Vratne" i SRP "Jerma"
09.01.2014
Povodom donošenja akta zaštite za dva prirodna dobra stručnjaci Zaoda učestvovali su u javnim raspravama u cilju prdstavljanja zainteresovanoj javnosti studije zaštite za prirodina dobra Spomenika prirode „Prerasti u kanjonu Vratne“ i Specijalni rezervat prirode „Jerma“.
Javne rasprave održane su u organizaciji Ministarstva energetike,razvoja i zaštite životne sredine, čiji su predstavnici izložili tekst Uredbe o stavljanju ovih prirodnih dobara pod zaštitu.
Javna rasprava za zaštitu Spomenika prirode „Prerasti u kanjonu Vratne“ održana je 25. decmebra 2013. godine u Neogotinu. SP „Prerasti u Kanjonu Vratne“, grandiozna klisurasto-kanjonska dolina sa tri veličanstvena prirodna kamena mosta (prerasti nad rečnim tokom) nalazi se u istočnoj Srbiji, na istočnoj strani Velikog Grebena, na reci Vratni, 25 km od Negotina na putu za Brzu Palanku. Prirodno dobro obuhvata tri prerasti na reci Vratni koje predstavljaju jedinstveni oblik podzemne i površinske kraške morfologije istočne Srbije, klasičan primer različitih faza i načina stvaranja prerasti lokalnim poniranjem rečnog toka i urušavanjem delova tavanice rečne pećine. Niz od tri prerasti, različitog načina postanka predstavlja interesantnu, unikatnu i specifičnu pojavu kao određenu fazu evolucije tunelske pećine i rečnih meandara i prerasti, zbog čega ima izuzetno veliki naučni, edukativni i praktični značaj. Predložena površina zaštite je nepunih 145 hektara, i to kao područje međunarodnog, nacionalnog, odnosno izuzetnog značaja I (prve) kategorije, na kojem je predviđen režim zaštite II stepena. Budući da je u pitanju revizija prirodnog dobra, koje je prvi put zaštićeno 1957. godine, predloženo je da ovim prirodnim dobrom i dalje upravlja JP „Srbijašume“.
Studiju zaštite predstavio je stručni saradnik Zavoda Sava Simić. Nakon prezentacije razvila se diskusija u kojoj se kao glavna tema nametnulo pitanje, kakav će uticaj imati zaštita i očuvanje kanjona reke Vratne na postojeće i planirane aktivnosti u okviru lokalne zajednice u kontekstu korišćenja prostora u granicama prirodnog dobra i mogućih komplemetarnih pravaca razvoja. Sastanku su pored stručnjaka Ministarstva (Vedran Verleković i dr Marijana Vidaković) i Zavoda (mr Sava Simić i mr Predrag Lazarević) prisustvovali i predstavnici opštine Negotin, JP „Srbijašume“ i MZ „Vratna“.
Javna rasprava povodom proglašenja zaštite za Specijalni rezervat prirode „Jerma“, održana je 26. decembra u Pirotu. SRP „Jerma“ se nalazi u Jugoistočnoj Srbiji i obuhvata masive Grebena i Vlaške planine kao i veći deo sliva reke Jerme. Nadmorske visine područja variraju u rasponu od 460 do 1.443 m.n.v. SRP „Jerma“ obuhvata teritoriju opština Babušnica, Dimitrovgrad i Pirot, na površini od skoro 6 995 hektara. Rezervat čini jedinstven kompleks dolina i krečnjačkih klisura sa impozantnim liticama, koje su izuzetne florističke i fitocenološke raznovrsnosti sa prisustvom velikog broja endemičnih, retkih i ugroženih biljnih i životinjskih vrsta. Izuzetnoj predeonoj raznovrsnosti i lepoti posebnu atraktivnost daju izraziti geomorfološki oblici, brojni speleološki objekti, kao i interesantni i značajni hidrografski fenomeni i procesi. U okviru prirodnog dobra izdvojene su tri zone različitog stepene zaštite. U I (prvom)stepenu zaštite je 13,49%, II (drugom) 5,60% i III (trećem) 80,91% teritorije zaštićenog prirodnog dobra. Na osnovu ocene prirodnih vrednosti SRP „Jerma“ je svrstana u I (prvu) kategoriju – Zaštićeno područje međunarodnog, nacionalnog, odnosno izuzetnog značaja. SRP „Jerma“ je međunarodno zančajno područje za biljke (IPA); odabrano područje za dnevne leptire (PBA), deo ekološke mreže, Emerald područje i međunarodno značajno područje za ptice (IBA).Imajući u vidu potrebnu kadrovsku i logističku opremljenost za staranjem ovim područjem, dat je predlog da se za upravljača progalsi JP „Srbijašume“.
Za učesnike skupe prezentaciju studije zaštite održao je stručni saradnik Zavoda Bratislav Grubač. Pored stručnjaka Ministarstva (Vedran Verlaković i dr Marijana Vidaković), Zavoda (mr Predrag Lazarević, Bratislav Grubač, mr Danko Jović i Dragana Nedeljković) u radu javne rasprave učestvovali su i predstavnici JP „Srbijašume“, opština i lokalnih zajednica.
Izvor: http://www.zzps.rs/novo/index.php?jezik=sr&strana=vest&n=052
